Voor een verbod op gezichtsherkenning in Brussel

Het Brussels Parlement heeft de volgende petitie ontvangen:

Gezichtsherkenning is een van de biometrische technologieën waarmee mensen kunnen worden geïdentificeerd op basis van de analyse van unieke kenmerken van hun gezicht. De algoritmen van gezichtsherkenningssystemen identificeren of bevestigen de identiteit van personen op basis van de raadpleging van een databank.

Gezichtsherkenning is niet legaal in België. Maar toch...

Vandaag bestaat er in België geen enkele wet die het gebruik van gezichtsherkenningstechnologieën door de overheid regelt. Gezichtsherkenning is echter al meermaals door de Belgische politie gebruikt. In 2017 en 2019 werd gezichtsherkenning al getest door de federale politie op de luchthaven van Zaventem. In 2019 en 2020 heeft de Belgische federale politie ongeveer zeventig huiszoekingen uitgevoerd met de omstreden Clearview AI-software. Het Controleorgaan op de politionele informatie eist dat deze experimenten worden stopgezet, omdat er geen rechtsgrondslag voor was.

Uit een enquête die in 2021 door de KULeuven werd uitgevoerd bij de politiezones in het Vlaams en Brussels Hoofdstedelijk Gewest, bleek dat van de 86 zones die reageerden, minstens 5 politiezones over gezichtsherkenning beschikten, waarbij één zone zelfs beweerde er vaak tot zeer vaak gebruik van te maken.

Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest gebruikt de software BriefCam, die elk bewegend object kan detecteren, volgen en extraheren. Het Israëlische bedrijf dat de software verkoopt, biedt ook gezichtsherkenningstechnologie aan. Bovendien heeft de federale minister van Binnenlandse Zaken zich al bereid verklaard deze te gebruiken "op voorwaarde dat er voldoende garanties zijn wat betreft de eerbiediging van de mensenrechten".

Gezichtsherkenning ondermijnt onze vrijheden

Het gebruik van deze technologie in onze straten zou ons allemaal permanent identificeerbaar makenen permanent in de gaten houden. Dit geeft de autoriteiten de macht om de hele bevolking in de openbare ruimte te identificeren, wat een inbreuk is op de privacy en het recht op anonimiteit van burgers. De bewaking muilkorft de vrijheid van meningsuiting en beperkt de mogelijkheden om samen te komen, bijvoorbeeld tijdens demonstraties. Gezichtsherkenning zal vooral gevolgen hebben voor bijzonder getroffen en gemarginaliseerde sociale groepen: migranten, de LGBTQI+-gemeenschap, raciale minderheden, daklozen, enz.

Andere risico's die inherent zijn aan deze technologie:

1. risico's van gegevensopslag: de risico's van computerhacking van deze zeer gevoelige biometrische gegevens zijn groot en uit het Belgisch nieuws is herhaaldelijk gebleken dat de door de overheid verzamelde gegevens niet veilig zijn voor dergelijke hacking;
2. verhoogd risico op fouten en discriminatie: studies tonen aan dat deze technologie seksistische of racistische discriminatie reproduceert die veroorzaakt wordt door de dominante sociale opvattingen en instellingen die deze technologie verkopen en gebruiken;
3. een risico van standaardisatie en een verschuiving naar massale bewaking: de invoering van bewakingstechnologieën verloopt via proefprojecten die voorafgaan aan wettelijke kaders en vervolgens worden geregulariseerd, vaak zonder democratisch debat.

Waarom het Brussels Parlement aanspreken?

Als er noodzakelijkerwijs op federaal niveau moet worden gestemd over een wijziging van het wettelijk kader dat het gebruik van gezichtsherkenning (of andere biometrische identificatietechnologieën) mogelijk maakt, heeft het Brussels Hoofdstedelijk Gewest belangrijke verantwoordelijkheden gekregen op het gebied van preventie en veiligheid. Het is duidelijk dat het Brussels Hoofdstedelijk Gewest steeds vaker een veiligheidsbeleid voert, met name door de centralisatie van de gewestelijke videobewaking.

Samen, vragen wij het Brussels Parlement om :

1. gezichtsherkenning op openbare plaatsen en het gebruik ervan door de autoriteiten voor identificatiedoeleinden te verbieden, ongeacht toekomstige hervormingen;
2. ons een hoorzitting te gunnen voor het Parlement van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

(Petitie ingediend met de steun van de volgende verenigingen: Ciré, Genres Pluriels, Liga voor Mensenrechten, Ligue des droits humains, Mémoire coloniale et lutte contre les discriminations, MRAX, Tactic, Technopolice.be.)