Voor de verplichte meting van de koolstofvoetafdruk van stadsprojecten in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest

In zijn energie-klimaatplan 2030 verbindt het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zich ertoe zijn richtplannen van aanleg (RPA's) af te stemmen op de klimaatdoelstellingen. Om deze doelstellingen te bereiken, moet de koolstofvoetafdruk van een project in de ontwerpfase systematisch worden gemeten en in aanmerking worden genomen. Zonder meting is het onmogelijk om deze met zekerheid en doeltreffendheid te verminderen! De koolstofvoetafdruk is echter in geen van de 13 door het Gewest ontworpen RPA's berekend, en het goedkeuringsproces voor projecten gaat door, ondanks het feit dat de projecten onverenigbaar zijn met de klimaatdoelstellingen (zie hieronder).

Zonder meting van de klimaatimpact van grote stadsprojecten zoals de RPA's zullen we niet in staat zijn om tegen 2050 koolstofneutraliteit te bereiken, wat een vermindering met 95% van de uitstoot van broeikasgassen door het Gewest vereist. Erger nog, we lopen het risico de klimaatsituatie te verergeren.

Nieuwbouw blijft immers de voornaamste leidraad (ten nadele van renovatie) en daarbij wordt gebruik gemaakt van materialen die niet erg milieuvriendelijk zijn (voornamelijk beton), die de koolstofvoetafdruk van stadsprojecten aanzienlijk verhogen. Dit blijkt uit een door The Shifters Belgium uitgevoerde studie over de levenscyclus van het RPA MediaPark.

Met andere woorden, het grootste deel van de broeikasgasemissies die door de RPA's worden gegenereerd (ongeveer 50% voor MediaPark), zal worden uitgestoten tijdens de bouw ervan, d.w.z. in een paar jaar. Hierdoor zal ons resterende koolstofbudget om de opwarming van de aarde tot 2°C te beperken, worden verlaagd.

De goede energieprestaties van de gebouwen, die zeer vaak worden aangevoerd om het "duurzame" karakter van de projecten te rechtvaardigen, maken het niet mogelijk dit effect te compenseren.

Door deze klimaatonvriendelijke keuzes te maken, tasten wij het koolstofbudget van de toekomstige generaties aan. Hoe meer we vandaag uitstoten, hoe meer we morgen zullen moeten verminderen. Bovendien is de keuze voor nieuwbouw ten koste van renovatie en herstel ecologisch onzinnig, terwijl de stad op sommige plaatsen een leegstand van bijna 10% kent. Zoals uit bovengenoemde studie blijkt, zijn er alternatieve scenario's die verenigbaar zijn met de klimaatdoelstellingen en die noch de economische projecten noch de woningproductie in het gedrang brengen.

We vragen het Brussels Hoofdstedelijk Parlement dan ook om de berekening van de koolstofvoetafdruk van projecten die aan een effectenverslag of een milieueffectbeoordeling worden onderworpen, verplicht en bindend te maken en om de koolstofvoetafdruk van stadsprojecten in een vrij toegankelijk formaat te publiceren, om de inspraak van de burgers tijdens openbare onderzoeken te vergemakkelijken. Brussel moet dringend een duurzame stad worden die zich echt inzet voor een traject om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen en zo de gevolgen van de klimaatverandering te beperken.

Dit zou kunnen worden bereikt door een wijziging van bijlage C van het BWRO (Brussels Wetboek van Ruimtelijke Ordening, met de titel “Inhoud van het milieueffectenrapport over de stedenbouwkundige plannen en verordeningen”.