Petitie om van Brussel een gewest zonder reclame in de openbare ruimte te maken

Nu het einde van het contract met de multinational JCDecaux in zicht is, kan het Brussels Gewest een grote stap voorwaarts zetten in de strijd tegen reclame. Wij vragen dat het Brussels Gewest deze kans aangrijpt om alle reclame uit de openbare ruimte te weren en zodoende tegemoet te komen aan de grote uitdagingen die we vandaag kennen op het vlak van leefmilieu, democratie, gezondheid en maatschappelijk welzijn.

Reclame kost de samenleving geld

Hoewel contracten met reclamebedrijven vaak bepleit worden met als doorslaggevend argument hun bijdrage aan de openbare financiën, moeten we die al bij al beperkte bedragen in verhouding zien tot de totale begroting van een stad en vooral tot de indirecte maatschappelijke kosten van reclame. Als we met die nadelige effecten rekening houden, kost reclame onze maatschappij meer dan ze haar opbrengt. Bovendien dient die bijdrage genuanceerd te worden in het licht van de fiscale vrijstellingen die de Villo!-overeenkomst in Brussel geniet.

Reclame schaadt het leefmilieu

Zoals de Intergouvernementele Werkgroep inzake Klimaatverandering (IPCC) aangeeft, is regulering van reclame nodig om de vernietiging van het leven efficiënt te bestrijden. Enerzijds zorgt straatreclame voor overbodig energieverbruik en onloochenbare lichtvervuiling, fenomenen die in het geval van videoschermen nog vele malen groter zijn. Anderzijds hebben grote reclame-campagnes meestal betrekking op erg vervuilende goederen en zetten ze aan tot overconsumptie en verspilling.

Reclame schaadt de gezondheid

Uit heel wat onderzoeken blijkt dat reclame de fysieke en mentale gezondheid aantast: stress, obesitas, anorexia, angst … Dagelijks wordt ieder van ons willens nillens blootgesteld aan meer dan duizend reclameboodschappen. Die overprikkelen ons zenuwstelsel, putten ons uit en maken ons angstig en ziek. Bovendien richten adverteerders zich graag tot de kwetsbaarste doelgroepen, zoals kinderen en tieners. Dat alles jaagt de sociale zekerheid op kosten.

Straatreclame brengt de veiligheid van de weggebruikers in het gedrang en neemt openbare ruimte in beslag

Reclamepanelen worden zo geplaatst dat de advertenties optimaal zichtbaar zijn. Dat gaat vaak ten koste van het comfort en de veiligheid van de gebruikers van de openbare ruimte, in het bijzonder van personen met beperkte mobiliteit en personen met kinderwagens.

Straatreclame is gewelddadig

Reclame in de openbare ruimte is opdringerig: je kunt er niet naast kijken. Dit soort communicatie is eenrichtingsverkeer en is ook in die zin gewelddadig dat ze mensen uitsluit die zich niet herkennen in de dominante schoonheidsidealen, culturele verwachtingen of levensstijlen die ze uitdraagt. De zelfregulering door de sector inzake de inhoud van advertenties heeft al ruimschoots aangetoond de verspreiding van stereotiepe en gewelddadige boodschappen niet te kunnen beletten.

Wat wij vandaag vragen:

Het onvermogen van de overheid om al die elementen op hun juiste waarde te schatten en de vaststelling dat het economische argument telkens weer de bovenhand haalt, vormt een heus democratisch probleem. De contracten voor stadsmeubilair vormen een soort privatisering van openbare diensten. Onder meer de stad Grenoble toont al sinds 2014 aan dat de keuze om van reclame-inkomsten af te zien, een haalbare kaart is.

Daarom vragen wij de Brusselse beleidsmakers om de straatreclame in onze hoofdstad drastisch terug te dringen. In het bijzonder vragen wij om een deelfietsensysteem dat coherent is en vrij van commerciële reclame. Wij vragen dat het gewest het einde van de overeenkomst met JCDecaux aangrijpt om Brussel reclameluw te maken.