Petitie tegen Good Move en voor een audit van de door Brussel Mobiliteit gesubsidieerde vzw’s

Op 3 oktober 2023 hebben verschillende leden van de actiecomités tegen het Good Moveplan, nadat ze in nog geen maand tijd meer dan 1.000 handtekeningen hadden verzameld, ruim vier uur lang de grieven van vele burgers over de uitvoering van het Good Moveplan, omgedoopt tot Bad Moveplan, uiteengezet voor de parlementsleden in de commissie voor de Mobiliteit van het Brussels Parlement. Tijdens hun spreektijd hebben ze de methodologische fouten van dit plan aan de kaak gesteld. Daarnaast hebben ze de werkelijke doelstellingen die erachter schuilgaan en de brutale uitvoering ervan op het terrein gehekeld.

De uitslag van de gewest- en gemeenteraadverkiezingen bevestigde de massale afwijzing van het plan en de noodzaak om in overleg met alle burgers een efficiënt en sociaal rechtvaardig mobiliteitsplan in te voeren. In de praktijk stellen we echter vast dat Brussel Mobiliteit Good Move blijft uitvoeren. Dat gebeurt stap voor stap zodat het niet zou opvallen, maar soms ook als onderdeel van grote projecten zoals de heraanleg van de Keizer Karellaan en de Picardstraat. Dat brengt de mogelijkheid voor de volgende gewestregering om hierover eigen keuzes te maken, in het gedrang.

Good Move was een belangrijk thema tijdens de voorbije verkiezingen. Het werd ingezet als een (zeer doeltreffend) afschrikmiddel of juist als strijdvlag (met weinig succes, behalve bij de kiezers van Groen). Concreet verandert er echter niets. Toegegeven, sommige verkozenen hebben echt naar ons geluisterd en hebben zich op lokaal niveau ingespannen, maar voor het overige hebben we de indruk dat de toespraken en mooie beloften niet hebben geleid tot actie. Het is bij woorden gebleven.

Vanuit democratisch oogpunt vormt dit een probleem. Je kunt de kiezers niet vertellen dat je hen hebt gehoord, campagne voeren met de belofte dat je iets zult doen, en dan ... niets doen, behalve dan zich verschuilen achter steeds weer dezelfde excuses over realpolitik en de noodzaak om coalities te vormen, die eigen is aan het Belgische kiesstelsel. Dat werkt het reeds bestaande wantrouwen en zelfs de afkeer van het politieke systeem alleen maar verder in de hand en het geeft de uiterste vormen van populisme de wind in de zeilen.

Daarom wensen de actiecomités tegen het Good Moveplan opnieuw te worden gehoord door het Brussels Parlement.

Ten eerste:

We zouden graag willen dat de parlementsleden ons vertellen welke lessen ze hebben getrokken uit onze hoorzitting op 3 oktober 2023 en uit de verkiezingen. Wat is er gedaan en wat moet er worden gedaan voor de mobiliteit in Brussel? In het bijzonder willen we dat de verkozen volksvertegenwoordigers van de partijen Ecolo en Groen uitleggen waarom ze hebben besloten om niets te veranderen, hoewel ze bij de verkiezingen duidelijk werden afgestraft.

Daarnaast willen we graag antwoorden krijgen op de zeer concrete vragen die we al meer dan twee jaar stellen en die we op 3 oktober 2023 hebben toegelicht. Die vragen hebben meer bepaald betrekking op de methodologische fouten van het plan (en dan vooral het uitblijven van het zogenaamde ‘verdampingseffect’ en de verouderde gegevens waarop het plan is gebaseerd), het gebrek aan volwaardig overleg en het negeren van de sociaal-economische realiteit bij de uitvoering van het plan.

Ten tweede:

Op 3 oktober 2023 vroegen we om een audit uit te voeren van de vzw’s die van Brussel Mobiliteit subsidies ontvangen om Good Move op het terrein te promoten. Die interne of externe audit is er niet gekomen. Onze eigen onderzoeksresultaten, die we met de parlementsleden zullen delen, sterken ons in de overtuiging dat een dergelijke audit noodzakelijk is. Die dient te worden toegespitst op de volgende aandachtspunten:

1. Het principe dat men vzw’s subsidieert om overheidsbeleid, voornamelijk via sociale media, te promoten of om de stem van het gewestbestuur kracht bij te zetten in instanties zoals de Brusselse Gewestelijke Mobiliteitscommissie: sommige vzw’s die vandaag deel uitmaken van deze commissie, werden net na de verkiezingen van 2019 opgericht en hebben dankzij een wijziging van het reglement een zitje gekregen naast meer ervaren leden. Er kunnen vragen worden gesteld bij de rol, neutraliteit en representativiteit van deze vzw’s.
2. De criteria op basis waarvan de begunstigde verenigingen werden geselecteerd: we stellen vast dat enkele honderdduizenden euro's zijn toegekend aan vzw’s die kort voordat ze een subsidie aanvroegen, waren opgericht. We vragen ons dan ook met recht en reden af hoe vooraf kon worden beoordeeld of deze verenigingen in staat zouden zijn om duurzame projecten uit te voeren die aansluiten bij de doelstellingen van het plan.
3. De manier waarop het gebruik van overheidsgeld wordt gecontroleerd: het is noodzakelijk om nauwkeurige informatie te verkrijgen over de concrete acties die elke begunstigde vereniging op touw zet en over de behaalde resultaten. Het komt erop aan te achterhalen of de gestelde doelen daadwerkelijk konden worden bereikt dankzij de ontvangen bedragen.
4. De transparantie van de financiële verslagen van de verenigingen: om elke twijfel over het goede beheer van de subsidies weg te nemen, moet elke begunstigde duidelijke en gedetailleerde rekeningen voorleggen, waarin precies wordt aangegeven waaraan de middelen werden besteed en waarin de uitgaven worden verantwoord.
5. De beoordeling van de impact van de gefinancierde projecten: we zouden graag een grondige analyse krijgen van de mate waarin de gesubsidieerde projecten daadwerkelijk hebben geholpen om de doelstellingen van het Good Moveplan te bereiken. Op basis van die analyse moet het mogelijk zijn om de verwezenlijkte resultaten af te toetsen aan de oorspronkelijke verwachtingen, zodat de efficiëntie van de gefinancierde initiatieven kan worden beoordeeld.
6. De analyse van bepaalde situaties die deontologische of juridische problemen kunnen doen rijzen. Hoe zit het bijvoorbeeld met gevallen waarbij een lid van het kabinet van de minister van Mobiliteit lid of zelfs stichtend lid is van de vzw, of waarbij de subsidie wordt gebruikt om de straat waar een of meerdere leden van de vzw wonen verkeersluw te maken.

Wij vinden dat een grondige en transparante audit essentieel is om de bevolking er opnieuw op te laten vertrouwen dat de overheidsmiddelen goed worden beheerd en ervoor te zorgen dat in het kader van het Good Moveplan een integer beleid wordt gevoerd, vooral nu het Brussels Hoofdstedelijk Gewest gebukt gaat onder een duizelingwekkend tekort.

Met deze petitie vragen wij u de nodige maatregelen te treffen om:

• deze audit zo spoedig mogelijk uit te voeren;
• de resultaten en eventuele corrigerende ingrepen of geplande sancties openbaar bekend te maken;
• verbeteringen van het systeem voor de toekenning en controle van subsidies voor te stellen, om mogelijke onregelmatigheden of tekortkomingen in de toekomst te voorkomen.